Phú Quốc không những nổi tiếng là nơi nghỉ dưỡng tuyệt vời nơi có những bờ biển trải dài thẳng tắp xanh biên biết mà còn nổi tiếng khắp thế giới với nước mắm ngon đến từng giọt, đã là con dân của nước Việt, hẳn đã trên dưới một lần bạn nghe đến tên gọi đậm đà yêu thương “nước mắm Phú Quốc”. Không phải ngẫu nhiên nước mắm Phú Quốc lại luôn làm thỏa mãn hầu hết những vị giác nặng đô “thích nước mắm yêu mắm tôm” của người Việt. Mà nước mắm Phú Quốc còn ẩn chứa nhiều bí mật làm nước mắm của người dân biển đảo của tổ, công thức làm nước mắm được truyền từ đời này sang đời khác và là tài sản gia truyền của người dân biển đảo.

Bí Mật Chưa Bao Giờ Được Nhắc Đến Của Nước Mắm Phú Quốc

Ngay từ khâu nguyên liệu củng được tuyển chọn cực kỳ công phu, không phải tự nhiên mà nghề làm mắn ở đây giữ được lâu như vậy trải qua hàng trăm năm nhưng hương vị vẫn mặn mà.
Nghề làm nước mắm đã xuất hiện ở Phú Quốc lần đầu tiên cách đây 200 năm, được duy trì đến nay đã trở thành một “đế chế nước mắm” hùng mạnh xưng hùng bốn phương.

Khác với nước mắm ở những vùng khác, nước mắm Phú Quốc chỉ được làm từ cá cơm. Đây là loại cá rất hiếm có ở những vùng biển khác mà chỉ có ở biển vùng vịnh Thái Lan và quanh ngọc đảo Phú Quốc. Theo kinh nghiệm của những cao thủ làm nghề, nước mắm Phú Quốc được ủ bằng cá cơm sẽ cho chất lượng thơm ngon, độ đạm cao và màu sắc đẹp hơn những loại các khác.
Vì cá cơm có sương miềm và thịt chắc hơn các loại cá khác điểm đặc biệt làm cho màu nước mắm đẹp là thịt cá trắng hoặc đỏ.

Người Phú Quốc cũng rất kì công trong việc tuyển chọn các loại muối để ướp cá. Duy chỉ có loại muối biển được sản xuất ở các làng nghề truyền thống ở Bà Rịa Vũng tàu, Phan Thiết mới lọt vào mắt xanh của những cao thủ này. Chưa hết, muối còn phải được bảo quản 60 ngày trước khi đưa vào chế biến cá. Thế nào, mới chỉ là công đoạn chọn nguyên liệu bạn đã “hoa mắt” trước độ tỉ mẩn và có tâm của người Phú Quốc rồi đúng không?

Ngay sau khi đánh bắt, người dân sẽ muối cá ngay trên tàu để bảo đảm độ tươi ngon. Cá nguyên liệu được trộn đều với muối theo tỷ lệ khối lượng từ 2,5-3 cá/ 1 muối, sau đó được bảo quản trong hầm tàu. Rải đều một lớp muối dày 5 cm trên bề mặt. Đậy kín nắp hầm và rút nước bổi ở đáy hầm.

Chỉ đến khi tàu cập bến, cá mới được bốc dỡ để cho vào thùng chứa, sau đó rải lên bề mặt một lớp muối dày 3-5cm. Sau khi cho vào thùng gỗ ướp, hỗn hợp sẽ được gọi là chượp.

Những hầm cá ở đây giống như một đế chế nước mắm khi đến nhìn những thùng nước mắm này chúng cảm thấy bé nhỏ.
Nếu đến Phú Quốc, bạn thử một lần ghé qua nhà thùng chế biến nước mắm nhé. Nếu ai đã từng xem bộ phim “Tây du kí”sẽ mường tượng ra những thùng gỗ giống như lò luyện kim đan của Thái Thượng Lão Quân. Cũng thật không ngoa khi nói  nước mắm cũng là một loại kim đan quý của người Phú Quốc. Bạn có đang thắc mắc sau công đoạn này còn bao nhiêu công đoạn nữa không? Nếu có, hồi sau sẽ rõ.

Sau 12 tháng thai nghén, “ươm cơm cá, ủ tinh hoa”, cùng sự kiên nhẫn thần kì của “những nghệ nhân”, những giọt nước mắm Phú Quốc thơm ngon đầu tiên đã ra lò. Nhưng khoan vội tặc lưỡi nghĩ rằng chỉ cần chờ 12 tháng sẽ có ngay nước mắm ăn. Công đoạn kéo rút trong quá trình ủ mới thật sự thách thức tính kiên nhẫn và tỉ mẩn của người làm nước mắm.

Khi chượp chín, người dân sẽ mở nút lù để nước mắm chảy ra từ từ; nước mắm được đổ lại bể chượp và kéo rút nhiều lần cho đến khi nước mắm trong được gọi là nước mắm cốt; sau đó chuyển nước mắm cốt ra thùng chứa thành phẩm.

Làm nước mắm là một nghệ thuật, và người làm nước mắm là một nghệ nhân. Để có được những giọt nước mắm thơm ngon màu cánh gián, dậy mùi và rất đưa cơm, nghệ nhân là nước mắm đã phải kinh qua rất nhiều “cửa ải”, “nếm mật nằm gai”.